Het idee leefde al langer: ‘iets’ opzetten voor leerlingen die anders leren dan in het onderwijs doorgaans van ze wordt gevraagd. Niet uit lesboeken, zittend aan een tafeltje, maar praktisch, met hun lijf en handen. De Haarlemse scholen voor praktijkonderwijs Oost ter Hout en De Schakel sloegen de handen ineen en startten in januari de pilot Passend naar PrO. Initiatiefnemer Bas van ’t Sant – teamleider bij Oost ter Hout - vertelt er graag meer over.

De aanleiding
Van ’t Sant: ,,Voor kinderen die extra uitdaging nodig hebben, is er bijvoorbeeld Day a Weekschool. En terecht. Voor de doelgroep aan de andere kant van dit spectrum bestaat zoiets niet. Terwijl ook die kinderen iets extra’s en vooral iets ánders nodig hebben om tot leren te komen. Basisscholen zien die behoefte vaak wel, maar weten niet goed hoe ze dergelijk aanbod zelf kunnen organiseren. Er is geen ruimte, niet genoeg personeel, er zijn geen spullen. Als praktijkscholen hebben wij die faciliteiten wél, daar kunnen en willen we iets mee.’’

De opzet
Van ’t Sant vertelt over de denktank die de kwartiermakers van Passend naar Pro hebben gevormd, met daarin afgevaardigden uit het basis- en voortgezet onderwijs. ,,Er was zeker interesse, iedereen vond het een mooi idee om deze praktijk-doelgroep iets te bieden. Maar er zat voor ons niet genoeg voortgang in de uitwerking. Daarom zijn we zelf aan de slag gegaan. Uiteindelijk is het ook een kwestie van gewoon beginnen.’’
Van ’t Sant presenteerde de uitgewerkte plannen in september aan de scholen en de beide samenwerkingsverbanden voor PO en VO. Er werd nog wat gesleuteld aan de randvoorwaarden en een paar weken na de Kerstvakantie konden 27 groep 8-leerlingen van diverse basisscholen met instemming van hun ouders starten. Verdeeld over drie groepen, krijgen zij elk  in twee blokken van drie weken op De Schakel of Oost ter Hout een ochtend in de week passend aanbod in de vorm van techniek, groen of koken. De eerste ervaringen zijn positief.

De praktijk
Op het buitenterrein van Praktijkschool Oost ter Hout zijn acht leerlingen - gestoken in blauwe overalls en veiligheidsschoenen – onder leiding van docent Bart Bogaard druk in de weer met kruiwagens, harken en schoppen. De afgevallen bladeren en takken moeten van de grond in een grote container worden overgeheveld. En passant krijgen de leerlingen een lesje over natuurlijke recycling en compost. ,,Ik had eigenlijk een toets’’, glundert Jayla, terwijl ze een berg bladeren te lijf gaat. Ze vindt het fijn om met haar handen te werken. Na de zomervakantie gaat ze naar Oost ter Hout. ,,Ik ken hier al een paar kinderen.’’ En door gaat ze.

Als de kruiwagens zijn opgeborgen, is het tijd voor het serieuze zaagwerk. Bart Bogaard laat zien hoe ze de dikke takken op de zaagbok kunnen plaatsen en verzagen tot haardhout. Nigel en Siebe hebben niet veel uitleg nodig; als geroutineerde klussers leggen ze het hout op de bok, nemen de maat op en hanteren samen de zaag alsof ze nooit anders hebben gedaan. Even later liggen er drie keurig gelijke stammetjes op de grond. Wat ze ervan vinden? ,,Veel beter dan uit een boekje leren’’, zegt Siebe. ,,Hier kan ik tenminste een beetje bewegen.’’ Nigel knikt instemmend. ,,Op school moet je de hele dag op je stoel blijven zitten. En het is altijd zo veel’’, zegt hij. Samen zoeken ze een nieuwe tak uit, want haardhout heb je nooit genoeg.

Het vervolg
Wanneer rond de meivakantie de pilot achter de rug is, nodigen de initiatiefnemers de betrokken scholen en andere belangstellenden uit voor een evaluatie en een blik vooruit. Als het aan Van ’t Sant ligt, krijgt Passend naar Pro een vervolg. Het liefst zou hij direct in september starten met een nieuwe lichting aanstaande praktijkleerlingen. Daarvoor zijn middelen nodig, geeft hij aan. ,,Als we hiermee door willen, zullen we de basisscholen waarschijnlijk moeten vragen een bijdrage te leveren. Daar zullen we over in gesprek gaan met alle betrokkenen.’’
Een vervolg van dit project vraagt volgens Van ’t Sant overigens niet alleen om zaken als financiën en personeel; het vraagt ook om een omslag in denken. Bij ouders én bij scholen. ,,Kinderen komen bij ons vaak binnen met een laag zelfbeeld. De vraag: ‘Waar ben jij goed in?’, kunnen ze niet beantwoorden. Ze denken dat ze niks kunnen. Ouders vertellen bij de intake: ‘Op school zeiden ze dat hij naar het VMBO kon als hij heel hard zou werken, maar dat is hem niet gelukt’. Dat krijgt zo’n kind dan ook mee. Dat doet mij wat. Ik weet zeker dat alle kinderen willen leren, of ze nu een IQ van 70 of 170 hebben. Laten we ze de dingen leren waar ze iets mee kunnen.’’